iPW

Skip Navigation LinksSerwis WTK - Start - Aktualności - Archiwum artykułów

Archiwum artykułów Aktualności

Publikowane od
do
LPTytułPublikacja 
106 Tezy strategiczne Programu Rozwoju Kultury w Wielkopolsce
od 2012-02-01
do 2012-03-16
110 Anna Dranikowska
od 2012-02-28
do 2014-09-30
114 Wrzesińskie Towarzystwo Kulturalne 2012
od 2012-02-15
do 2012-04-15
115 Zamierzenia TPZO w roku 2012
od 2012-02-15
do 2012-04-15
116 Rok 2012 będzie bogaty
od 2012-02-15
do 2012-04-15
117 Rok Józefa Wybickiego w Wielkopolsce
od 2012-02-13
do 2012-04-30
118 Henryk Tyszkiewicz nie żyje
od 2012-01-31
do 2012-03-01
119 Zmarł Jan Jajor
od 2012-01-21
do 2012-02-10
120 Noworoczne spotkanie wielkopolskich regionalistów
od 2012-01-30
do 2012-03-30
122 Poznański Klub TPZO wyróżniony
od 2011-12-15
do 2012-02-15
123 Nagroda Główna 2011
od 2011-12-05
do 2012-02-05
185 Dbajmy o nasze małe Ojczyzny!
od 2011-02-01
do 2012-05-02
238 Wielkopolska poprzez wieki (II edycja)
od 2012-01-27
do 2012-12-01
254 Co, gdzie i kiedy? Zob. więcej ...
od 2010-09-18
 
354 Słownik delegatów na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu. Czytaj więcej ...
od 2006-06-22
 
Artykuł
Tytuł
Tezy strategiczne Programu Rozwoju Kultury w Wielkopolsce
Opis

Tezy strategiczne Programu Rozwoju Kultury w Województwie Wielkopolskim na lata 2011-2020

1. Wynikająca z obszernego materiału diagnostycznego analiza SWOT, jako mocne strony kultury regionu, wskazuje między innymi: - dużą liczbę instytucji, organizacji pozarządowych oraz przedsiębiorstw działających w sferze kultury, tworzącą potencjał wysokiego poziomu dostępu do usług kultury, - obecność wyższego szkolnictwa artystycznego, - dostrzeganie przez młodych mieszkańców Województwa pozytywnego wpływu kultury na inne dziedziny życia, - silną tożsamość regionalną wyrażającą się w poczuciu odrębności i w dużej mierze uświadomionym etosie. - stosunkowo wysoki udział sektora prywatnego w kształtowaniu wydarzeń kulturalnych (przestrzenie Starego Browaru, Aula Artis WSHNiD, Stara Drukarnia, szereg agencji impresaryjnych i producenckich i in.).

Wśród szans, w opracowanym dokumencie wskazuje się między innymi: - silny rozwój gospodarczy centralnej części regionu, - indywidualizację potrzeb i wzrost wymagań w odniesieniu do usług odbiorców kultury, - wzrost przedsiębiorczości w sektorze kultury, - rozwój cywilizacyjny i kształtowanie się społeczeństwa informacyjnego, - wzrost liczebności nabywców towarów i usług kultury wśród mieszkańców wielkich miast.

2. Wskazane w analizie SWOT słabe strony, koncentrują się między innymi na:

- dużym zróżnicowaniu nakładów na kulturę poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego, - anachronicznych formach upowszechniania kultury w wielu instytucjach, braku innowacyjności w kreowaniu usług kulturalnych i docierania z ofertą do mieszkańców, - niskim wskaźniku wydatków na kulturę w budżetach wielkopolskich gospodarstw domowych, - wysokim poziomie etatyzacji sektora kultury, - słabej współpracy pomiędzy samorządami i instytucjami kultury  w podejmowaniu inicjatyw kulturalnych. -zbytnim skoncentrowaniu najważniejszych projektów, usług i instytucji kulturalnych w stolicy regionu.

Do najważniejszych zagrożeń, zaliczyć można:

- zerwanie ciągłości kulturowej, w tym zmianę systemu wartości zagrażającą dialogowi międzypokoleniowemu. - starzenie się społeczeństwa, - „odpływ” dużej części młodych elit z obrzeży Wielkopolskich do innych atrakcyjnych ośrodków, - wzrost liczby osób nie posiadających potrzeb kulturalnych (poza oglądaniem TV – patrz „Diagnoza społeczna 2009”). - niski poziom edukacji kulturalnej w szkołach publicznych. - dominujący model spędzania czasu wolnego, nie wymagający opuszczania domu, co może wpływać na trudności w rozwoju umiejętności społecznych. - słabość lokalnych ośrodków mediów publicznych: TVP i Polskiego Radia.

3. Misja „Programu…” określona została w sposób następujący: „Znaczące wzmocnienie pozycji kultury jako czynnika rozwoju Wielkopolski i jej mieszkańców. Podstawowymi zakresami celu głównego będą: a) jakość, różnorodności i ilości działań oraz marek kulturalnych, b) uaktualnienie metod zarządzania, komunikacji, promocji w działalności kulturalnej, c) społeczne zaangażowanie kultury, d) efektywne współistnienie tradycyjnych i nowoczesnych treści i metod działalności kulturalnej i edukacyjnej e) współpraca podmiotów publicznych, obywatelskich i prywatnych”. Misja ta, ma być realizowana poprzez 6 celów szczegółowych, omówionych w dalszych punktach.

4. Cel szczegółowy 1: „Wzrost kompetencji kulturowych Wielkopolan i ich uczestnictwa w kulturze. Zniesienie barier w dostępie do kultury”.

Podnoszenie kompetencji kulturowych jest jednym z najistotniejszych uwarunkowań rozwoju kultury w Wielkopolsce. Powinno ono przyjmować postać zespołu działań, stanowiących przeciwwagę do ogólnopolskiej tendencji zmniejszania się zakresu potrzeb kulturalnych społeczeństwa. Wymaga to podjęcia systemowych rozwiązań, obejmujących nie tylko odbiorców oferty podmiotów realizujących różnorakie zadania z zakresu kultury, ale także pracowników sektora, animatorów i twórców kultury. Zjawiskiem ściśle powiązanym ze stanem kompetencji kulturowych i jakością potrzeb kulturalnych społeczeństwa jest poziom uczestnictwa w kulturze, zaangażowania w działania kulturalne jako uczestnik, odbiorca lub obserwator. Stopień uczestnictwa w kulturze w dużej mierze wynika z kompetencji kulturowych, istnienia bądź braku nawyków oraz potrzeb kulturalnych. Ich kształtowaniu służą różnorakie działania edukacyjne.

W ramach tego celu, zaplanowano następujące działania: Działanie 1. Wspieranie rozwoju kompetencji kulturalnych mieszkańców Wielkopolski. Działanie 2. Wspieranie kompetencji kulturalnych animatorów i pracowników w organizacjach kulturalnych. Działanie 3. Wspieranie twórców kultury działających na rzecz społeczności Wielkopolskich. Działanie 4. Wspieranie czynnego uczestnictwa Wielkopolan w kulturze. Działanie 5. Usuwanie barier w dostępie do kultury. Działanie 6. Zwiększanie dostępu do kultury dzięki nowym technologiom. Działanie 7. Kształcenie twórców i zapewnianie warunków dla ich pozytywnego oddziaływania na społeczności w Wielkopolsce. Działanie 8. Pozyskiwanie wiedzy o kulturalnych deficytach i potencjałach lokalnych społeczności w Wielkopolsce oraz podejmowanie działań na rzecz zmian.

5. Cel szczegółowy 2: Zaangażowanie większej liczby aktywności kulturalnych do rozwiązywania problemów społecznych, zwłaszcza w kontekstach lokalnych.

Edukacja kulturalna jest zespołem praktyk, w którym wyróżnić można dwa zasadnicze nurty: animację i upowszechnianie kultury. Ta ostatnia, wyrastająca z ideałów oświecenia, traktuje kulturę jako środek służący podnoszeniu cywilizacyjnego poziomu społeczeństw. Nadawcy i odbiorcy przekazu kulturowego stanowią tu dwie odrębne grupy o różnych umiejętnościach i kompetencjach. Upowszechnianie kultury jest zatem procesem mającym na celu zaistnienie kultury określanej jako „wysoka” w różnych środowiskach. Animacja kulturalna to z kolei praktyka, której towarzyszy założenie, że każde środowisko ma własne wzorce, treści kulturowe i potrzeby będące przedmiotem działalności animacyjnej. Zadanie animatora kultury nie polega więc, tak jak w przypadku działalności upowszechnieniowej, na przekazywaniu komuś w sposób autorytatywny wiedzy, ale na wydobywaniu ze wzorów kulturowych pewnych elementów w celu aktywizacji danej społeczności. Praktyki animacyjne służyć mogą zatem ożywianiu różnorodnych społeczności, niwelowaniu obecnych w nich społecznych problemów. Przedmiotem zabiegów animacyjnych mogą być między innymi zjawiska mieszczące się wokół wielkopolskiej tożsamości kulturowej, wśród których wymienić można ideę pracy organicznej oraz inne aspekty składające się na wielkopolski etos. Wśród nowych jego form mogą znaleźć się projekty łączące kulturę gospodarczą z artystyczną, przedsiębiorczość z kreatywnością, ekonomię i sztukę. W ramach celu 2 mieszczą się też działania podejmowane w miejscach zagrożonych kulturową marginalizacją, zlokalizowanych w dużej odległości od metropolii poznańskiej, w ośrodkach komunikacyjnie skazanych na peryferyzację, gdzie dostęp do usług kulturalnych „wyższego rzędu” (teatr, opera, filharmonia, centrum kultury) jest zdecydowanie ograniczony.

W ramach celu 2, zaplanowano następujące działania: Działanie 1. Wspieranie aktywności kulturalnych służących rozwiązywaniu problemów społecznych. Działanie 2. Wspieranie, oddolnych inicjatyw obywatelskich w dziedzinie kultury. Działanie 3. Wsparcie dla aktualizacji i upowszechniania wielkopolskiego etosu pracy organicznej, odnajdywania jego nowych znaczeń i aplikacji w kulturach organizacyjnych instytucji kultury Działanie 4. Wspieranie, propagowanie projektów interdyscyplinarnych trwale i skutecznie wiążących kulturę gospodarczą i kulturę artystyczną, przedsiębiorczość, kreatywność i twórczość, zarządzanie, ekonomię i sztukę. Działanie 5. Wprowadzenie funkcji centrów debat do wybranych centrów i ośrodków kultury jako przestrzeni dialogu społecznego gdzie realizowane byłyby projekty prowadzące do podejmowania dialogu międzypokoleniowego oraz międzykulturowego, także w zakresie współistniejących nurtów kultury: konserwujących i modernizujących. Działanie 6. Wspieranie lokalnych i regionalnych projektów służących propagowaniu kreatywności i twórczości amatorskiej jako sposobu oddziaływania na osoby ze środowisk społecznie zdefaworyzowanych, marginalizowanych. Działanie 7. Wspieranie lokalnych liderów zmiany, którzy z pomocą projektów kulturalnych przyczyniają się do zwiększenia jakości życia w środowiskach lokalnych. Działanie 8. Wspieranie niezinstytucjonalizowanych form działalności kulturalnej, zwłaszcza w środowiskach wiejskich (np. parafie, jednostki OSP, koła gospodyń, kluby).

6. Cel szczegółowy 3: Polepszenie jakości, zwiększenie różnorodności i ilości znaczących wydarzeń kulturalnych w Wielkopolsce.

Wydarzenia kulturalne i przedsięwzięcia o wysokich walorach artystycznych zdefiniować można jako projekty wyróżniające się trudno mierzalnym, ale wyjątkowym poziomem artystycznym: udziałem wybitnych artystów, ponadregionalną lub międzynarodową współpracą i promocją, znaczeniem dla rozwoju kultury (np. premiery, renomowane cykle, festiwale). Jeśli zaistnieją w ogólnopolskim lub międzynarodowym obiegu, z czasem mogą uzyskać miano regionalnych, ogólnopolskich lub międzynarodowych marek kulturalnych. Obecność takich wydarzeń uwarunkowana jest w dużej mierze warunkami, w których mogą powstawać i rozwijać się wybitne osobowości artystyczne i managerskie, a także konkurujące ze sobą podmioty realizujące koncerty, spektakle, imprezy, festiwale. Należy zatem dążyć do tworzenia warunków dla rozwoju zarówno samych osobowości, jak i mechanizmów konkurencji, czemu może służyć na przykład zrównanie możliwości aplikowania o środki dla samorządowych instytucji kultury, organizacji społecznych, przedsiębiorców oraz koalicji podmiotów z różnych sektorów. Regulacji wymaga także kwestia dostępności infrastruktury samorządowych instytucji dla organizacji pozarządowych i przedsiębiorców, chcących realizować różnorakie projekty artystyczne.

Cel ten będzie realizowany poprzez: Działanie 1. Wzmacnianie potencjału infrastruktury dla kultury. Działanie 2. Wspieranie przedsięwzięć o walorach artystycznych najwyższej jakości oraz współdziałanie przy budowaniu z nich nowych marek kulturalnych. Działanie 3. Dotowanie „małych projektów – wydarzeń kulturalnych” realizowanych przez organizacje pozarządowe na rzecz społeczności lokalnych, ze szczególnym uwzględnieniem peryferii Województwa Działanie 4. Wspieranie wielkopolskich marek kulturalnych, projektów artystycznych o dużym oddziaływaniu i rozpoznawalności w kraju i za granicą Działanie 5. Zwiększanie jakości, różnorodności i ilości wydarzeń artystycznych realizowanych na terenie województwa, jak również aktualizacja oferty kulturalnej dla nowych odbiorców kultury. Działanie 6. Pozyskiwanie miejsc dla kultury - redefinicja istniejących przestrzeni i obiektów na rzecz aktywności kulturalnych.

7. Cel szczegółowy 4: Intensyfikacja współpracy między kulturalnymi podmiotami publicznymi, prywatnymi i obywatelskimi. Zwiększenie współpracy kulturalnej na wszystkich poziomach.

Istnieje potrzeba nazwania istniejących i odkrycia nowych pól współpracy w obszarze kultury w regionie, w metropolii, gminach i powiatach. Zbyt łatwo godzimy się na zastany schemat działających wąsko w różnym zakresie podmiotów: instytucji publicznych – organizacji społecznych – przedsiębiorców. Sfera publiczna, która jest wspólnym dobrem, skupia uwagę wielu podmiotów: organizacji woluntarystycznocharytatywnych, instytucji edukacyjnych, mediów, stowarzyszeń, parafii, jednostek straży pożarnej, wreszcie niesformalizowanych grup, zespołów oraz kreatywnych jednostek. Zakładając istnienie wspólnych celów oraz obszarów aktywności tych podmiotów, należy podjąć próbę wypracowania pól i mechanizmów współpracy. Z pewnością początkiem współdziałania winna być debata o sposobach realizacji dobra wspólnego. W jego zakres wchodzą z pewnością takie obszary jak podnoszenie kompetencji kulturowych odbiorców-uczestników kultury oraz moderatorów działań, wzrost i podnoszenie jakości uczestnictwa w kulturze i dostępu do niej.

W ramach celu 4, zaplanowano następujące działania:

Działanie 1. Wspieranie i premiowanie przedsięwzięć kulturalnych, realizowanych przy współpracy sektora publicznego, prywatnego i obywatelskiego. Działanie 2. Wykorzystywanie dla współpracy kulturalnej potencjału uniwersytetów oraz wyższych szkół artystycznych w Wielkopolsce. Działanie 3. Stymulowanie lokalnych samorządów w Wielkopolsce do strategicznej i operacyjnej współpracy w dziedzinie kultury. Działanie 4. Zachęcanie instytucji kultury podległych Samorządowi Województwa do trwałego, systemowego współdziałania z podmiotami z sektora obywatelskiego i prywatnego. Działanie 5. Zachęcanie instytucji kultury podległych Samorządowi Województwa do trwałej i efektywnej współpracy z innymi instytucjami kultury na 4 poziomach: lokalnym, regionalnym, krajowym i zwłaszcza międzynarodowym. Działanie 6. Upowszechnianie dobrych praktyk międzysektorowej i międzyinstytucjonalnej współpracy kulturalnej realizowanej przez instytucje podległe Samorządowi Województwa. Działanie 7. Stworzenie priorytetu finansowania projektów kulturalnych zbudowanych na realnej i efektywnej współpracy sektora obywatelskiego, prywatnego i publicznego, (wykorzystujących potencjał każdego z sektorów i ich symbiozy).

8. Cel szczegółowy 5: Zwiększenie skuteczności pracy instytucji kultury w Wielkopolsce, w tym wzmocnienie kompetencji menedżerskich kadr.

Cel piąty w ramach programu projektującego szeroko pojęty rozwój kultury w regionie dotyczy podniesienia jakości pracy publicznych instytucji kultury. Instytucje stanowią tu wszelako nie jedyne, lecz pierwszorzędne źródło troski. Wartością nadrzędną jest oczywiście poprawa jakości pracy wszelkich organizatorów i operatorów działań kulturalnych w regionie, także tych wywodzących się z sektorów społecznego (obywatelskiego) oraz prywatnych przedsiębiorców. Zmiana w zakresie metod i modeli zarządzania jest w instytucjach potrzebna najpilniej. Zwiększenie skuteczności oddziaływania społecznego instytucji kultury połączone być musi z jednej strony z mierzeniem jakości pracy oraz skuteczności kulturotwórczego oddziaływania osób i całych organizacji odpowiedzialnych za zapewnianie oferty kultury dla społeczności uczestników kultury. Z drugiej strony potrzebny jest atrakcyjny system motywacji dla pracowników zatrudnionych w organizacjach kulturalnych, tak by stworzyć właściwe warunki dla dobrej zmiany, uaktualnienia, uskutecznienia metod działania. Podobnie, premiowanie całych instytucji za zmianę praktyk na bardziej skuteczne i społecznie oddziaływujące stanowić powinno zrąb dla nowego systemu finansowania instytucji, zwłaszcza tych podległych Samorządowi Województwa Wielkopolskiego.

Cel ten będzie realizowany poprzez: Działanie 1. Podjęcie prac nad skonstruowaniem i aplikacją systemu mierzenia jakości działania instytucji podległych Samorządowi Województwa w zakresach aktywności: kulturalnej, edukacyjnej, społecznej, menedżerskiej, promocyjnej oraz współpracy międzysektorowej i między-instytucjonalnej. Upowszechnianie efektów prac na poziomie lokalnym i ponadregionalnym. Działanie 2. Korzystanie z systemu mierzenia jakości działania instytucji kultury przy dystrybucji środków finansowych - premiowanie rozwoju i współpracy oraz zmian służących znaczącej poprawie jakości pracy instytucji. Działanie 3. Powołanie centrów kompetencji, służących wsparciem merytorycznym oraz organizacyjnym, szkoleniami, doradztwem (nowe metody, wymiana dobrych praktyk, narzędzia pracy, kompetencje) dla kadr kultury – nowa funkcja istniejących, np. dawnych wojewódzkich ośrodków i centrów kultury. Działanie 4. Wzmocnienie kompetencji menedżerskich pracowników sektora kultury w tym zwiększenie ilości kadry posiadającej kompetencje menedżerskie oraz komunikującej się w j. angielskim, jak również stworzenie i propagowanie systemu motywacji dla kadr kultury. Działanie 5. Propagowanie zarządzania projektowego w instytucjach kultury oraz innych adekwatnych dla danego kontekstu organizacyjnego metod i modeli zarządzania. Działanie 6. Korzystanie z potencjału badawczego i dydaktycznego uniwersytetów zwłaszcza jednostek zajmujących się zagadnieniami zarządzania w kulturze i polityki kulturalnej. Działanie 7. Korzystanie z wiedzy ekspertów dla wdrażania zmian systemowych: thinktanki, obserwatoria. Działanie 8. Zwiększenie finansowania na rzecz projektów kulturalnych poddawanych mierzeniu jakości oraz rewizja metod dystrybucji środków finansowych. Działanie 9. Inicjowanie działań kształtujących lokalnych liderów aktywności kultury. Propagowanie transparentnych metod wyłaniania dyrektorów instytucji kultury, selekcji zorientowanych na wybór najlepszych projektów zarządzania instytucją - skutecznie oddziaływującą na odbiorców kultury.

9. Cel szczegółowy 6: Skuteczna promocja aktywności kulturalnych, przy dbałości o identyfikację mieszkańców regionu z wizją lub realnymi argumentami stojącymi za działaniami promocyjnymi.

Jednym z najbardziej istotnych wyzwań stojących przed samorządowymi, instytucjonalnymi i społecznymi podmiotami zajmującymi się kulturą i turystyką kulturalną w regionie jest zbudowanie skutecznie działającego systemowego rozwiązania promocji działań i projektów kulturalnych służących mieszkańcom regionowi i odwiedzającym go gości. W pierwszej kolejności należy zadbać o systemowe rozwiązanie na rzecz komunikacji wewnętrznej, ukierunkowanej na Wielkopolan. Promowanie wydarzeń kulturalnych realizowanych na terenie regionu powinno służyć tu zwiększeniu świadomości istoty, wartości i mocy oddziaływania kultury. Znaczącą treścią wzmacniającą świadomość posiadanych bogactw kulturalnych, kształtującą poczucie przynależności i tożsamości regionalnej będzie promowanie kultury specyficznej dla regionu, unikatowej w skali Polski i świata. Kolejną – nie mniej ważną i konsekwentnie prowadzoną działalnością – powinno być promowanie wszystkich istotnych, kulturotwórczych wydarzeń realizowanych przez twórców związanych z Wielkopolską poza regionem, zwłaszcza za granicą. Dla osiągnięcia podobnych celów niezbędna jest aktualizacja metod i narzędzi komunikacji wykorzystywanych przez instytucje kultury i samorządy wszystkich szczebli.

(Z Programem można się zapoznać (jest do pobrania) na stronie: http://www.umww.pl/kultura/program-rozwoju-kultury.html).

Zapraszamy do przesyłania uwag i opinii w terminie do 12 marca 2012. na adres: wtk@free.ngo.pl.