Słownik delegatów na Polski Sejm Dzielnicowy

Skip Navigation LinksSłownikHasła

Przegląd haseł

Mąkowski Józef
Kostrzyn, Powiat Średzki, Poznańskie

Józef Antoni Mąkowski - (1861-1930), aptekarz, organizator życia społecznego w Kostrzynie w okresie zaborczym. Urodził się 11 czerwca 1861 r. w Ostrowie, w wielkopolskiej rodzinie ziemiańskiej Michała i Michaliny z Klemczyńskich. Po ukończeniu studiów medycznych na uniwersytecie we Wrocławiu w 1891 r. z tytułem magistra farmacji podejmował praktykę w różnych aptekach Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Zamieszkiwał w Poznaniu w kamienicy przy ul. Ratajczaka 18. W 1893 r. zatrudniony został w aptece Walerego Stęczniewskiego w Kostrzynie, mieszczącej się w Rynku pod nr 6. W 1898 r. kupił wspomnianą aptekę od wdowy po zmarłym właścicielu. Po wyremontowaniu apteki, otworzył obok niej drogerię. W 1894 r. należał do założycieli Towarzystwa Przemysłowego w Kostrzynie, będąc jego pierwszym prezesem. W 1905 r. przyczynił się do utworzenia w Kostrzynie Ochotniczej Straży Pożarnej, zostając przewodniczącym jej zarządu. Udzielał się też aktywnie w działalności miejscowego Banku Ludowego, a od 1906 r. w Radzie Nadzorczej Spółdzielni Rolniczo-Handlowej Rolnik. W 1910 r. figurował na sporządzonej przez policję pruską liście polskich agitatorów w powiecie średzkim. W jego aptece na widocznym miejscu wisiały zawsze symbole narodowe: Biały Orzeł w koronie oraz litewska Pogoń. Był człowiekiem o pogodnym usposobieniu, który lubił podróżować. Odwiedził m.in. Wystawę Światową w Konstantynopolu. Darzył przyjaźnią kostrzyńskich lekarzy – doktorów Marcelego Kubego i Włodzimierza Meissnera, a także swego szwagra Marcina Bieńkowskiego. Należał również do Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, prowadząc jego filię powiatową z siedzibą w Kostrzynie. W listopadzie 1918 r. aktywnie włączył się do działalności niepodległościowej na terenie Kostrzyna. 11 listopada zwołał na Rynku zebranie mieszkańców Kostrzyna, podczas którego powołano Straż Obywatelską i Straż Bezpieczeństwa. Na zebraniu Rady Żołniersko – Obywatelsko – Robotniczej 12 listopada został wybrany jej przewodniczącym, a także z ramienia Rady - kontrolerem przy Magistracie kostrzyńskim. W niedzielę 24 listopada 1918 r. na ogólnym zebraniu mieszkańców Józef Mąkowski został wybrany delegatem na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu. Wraz z nim z obwodu kostrzyńskiego wybrano: robotników z Kostrzyna Marcina Majonkę i Romana Piechowiaka, rolnika Stanisława Roszaka z Mikuszyna oraz Tomasza Nowakowskiego z Siekierek Wielkich. Wszyscy oni znaleźli się w 20-osobowej delegacji powiatu średzkiego. 28 grudnia zwołał wiec, a wieczorem zebranie celem wysłania powstańców na pomoc Poznaniowi. Na początku 1919 r. został członkiem Magistratu, a później Rady Miejskiej w Kostrzynie. W 1919 r. wraz ze szwagrem profesorem Bronisławem Stelmachowskim był jednym z organizatorów tworzącego się Uniwersytetu Poznańskiego, gdzie prowadził wykłady z farmacji stosowanej. W 1924 r. założył w Poznaniu na Starołęce filię apteki kostrzyńskiej. W 1929 r. był prezesem Powszechnego Towarzystwa Farmaceutycznego w Warszawie. Zmarł 18 maja 1930 r. w Poznaniu, a pochowany został w grobowcu rodzinnym na cmentarzu w Kostrzynie. Z pierwszą żoną Zofią ze Stelmachowskich miał syna Ksawerego i córkę Marię, a z drugą żoną Heleną z Czajkowskich dwóch synów: Lecha i Zbigniewa. Jego aptekę w 1938 r. przejął po ukończeniu studiów syn Lech. Do 1950 r. prowadziła ją Zofia, wdowa po Lechu Mąkowskim, a później instytucja ta została uspołeczniona.

Źródła

- Dziennik Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu, w grudniu 1918 r. Poznań 1918. - Ludwik Rządkowski, Wielkopolska we władzy Rad Robotników i Żołnierzy oraz Naczelnej Rady Ludowej w l. 1918/19. Środa 1934. - Relacja wnuczki Józefa Mąkowskiego – Krystyny Patelskiej. - Zbiory Izby Muzealnej w Kostrzynie. - USC Kostrzyn. - Zbiory autora.