Rodzina Pągowskich, herbu Pobóg sięga udokumentowanymi śladami XV wieku. Nazwisko pochodzi od Pągowa w parafii Borzykowo w powiecie radomszczańskim. Dawniejszym gniazdem rodu były Rokszyce w pobliżu Piotrkowa Trybunalskiego. Pobogowie Pągowscy pisali się z Rokszyc jeszcze w początkach XX wieku.
Stanisław Pągowski urodził się 20 stycznia 1875 roku w Toruniu. Jego ojcem był Karol Pągowski, urodzony 5 października 1839 r. właściciel Gołunia, dziadkiem - Tadeusz Pągowski, najmłodszy z ośmiu synów Seweryna i Korytowskiej, urodzony 27 października 1798 roku.
Tadeusz Pągowski – aktywny działacz niepodległościowy, studiował prawo w Berlinie. Był założycielem i przez pewien czas prezesemtajnego związku Polaków w Berlinie Polonia, z hasłem „Wolność i Ojczyzna”. Współpracował tam między innymi z Karolem Marcinkowskim. Brał udział w Powstaniu Listopadowym. Był porucznikiem Pułku Jazdy Poznańskiej. W 1831 r. walczył pod gen. Giełgudem. Został odznaczony Krzyżem Złotym Virtuti Militari. Po upadku Powstania Listopadowego przebywał na emigracji we Francji. Kontynuował tam działalność niepodległościową. Współpracował z grupą działaczy patriotów, między innymi z poetą Stefanem Garczyńskim, Klaudyną Potocką i Sewerynem Mielżyńskim. Utrzymywał bliskie kontakty z Adamem Mickiewiczem. Poeta podarował Tadeuszowi paryskie wydanie swoich poezji z 1828 r. z własnoręczną dedykacją: „Pągowskiemu na pamiątkę doznanej przyjaźni. Paryż 1837 r.”. Ten zbiór poezji ma szczególną wartość dla badaczy literatury, ponieważ na marginesach jest wiele uwag autora. Komplet tego wydania został przekazany przez moją rodzinę nieodpłatnie Bibliotece Narodowej w Warszawie w 1956 r. i znajduje się tam do dzisiaj (sygn. BNI 150 428). Tadeusz powraca do kraju w 1837 r. i żeni się z Justyną Trąmpczyńską, córką Wojciecha i Maryanny z Nieżychowskich. Umiera 15 grudnia 1866 r. Pochowany został w podziemiach klasztoru Benedyktynów w Sierakowie.
Ze związku Tadeusza z Trąmpczyńską było czworo dzieci: trzech synów i córka. Z synów tylko Karol (zmarł 21 stycznia 1904 roku, pochowany w Pobiedziskach) pozostawił potomstwo. Z jego małżeństwa z Marią Buchowską herbu Sas, córką Kajetana i Zuzanny z Trąmpczyńskich, było trzech synów: Tadeusz, Stanisław i Witold oraz córka Zofia.
Tadeusz urodzony 18 maja 1873 w Toruniu był dziedzicem Gołunia. W 1911 r. zakupił Przyborowo. Dnia 19 marca 1906 r. ożenił się z Zofią Mieczkowską herbu Bończa. W czerwcu 1940 roku został wywieziony ze swego majątku wraz z żoną Zofią i córką Józefą do obozu przejściowego w Łodzi, a po jego likwidacji - do obozu w Zamościu, gdzie tworzono „Himmlerstadt”. Zatrudniony w obozie jako woźnica, złapany został na przewożeniu grypsów i wysłany wraz z żoną i córką do obozu w Oświęcimiu, gdzie ginie 22 września 1943 roku.
Zofia urodzona 14 marca 1877, wyszła za mąż za Stanisława Kijewskiego, zmarła 12 czerwca 1944 r. w Warszawie. Witold urodzony 22 września 1878 roku, dziedzic Włókien, gmina Skoki, umarł bezżennie 15 stycznia 1907 roku, pochowany w Pobiedziskach.
Przyszły delegat na Polski Sejm Dzielnicowy studiował rolnictwo na Uniwersytecie w Halle – Wittenberg oraz Berlinie. W roku 1899 kupił dobra rycerskie – Łubowice. Wpis do księgi wieczystej nastąpił w dniu 5 stycznia 1900 roku. W dniu 2 lipca 1906 roku zawiera związek małżeński z Józefą Brzeską, córką Juliana Brzeskiego, właściciela majątku – Krotoszyn na Pałukach i Józefy z hrabiów Węsierskich – właścicielki majątku Zakrzewo w powiecie gnieźnieńskim.
Majątek Łubowice zaliczony był do tak zwanych „dóbr rycerskich”, charakteryzujących się tym, że właściciel był równocześnie sołtysem i że w majątku mieszkała wyłącznie służba folwarczna. Majątek był dobrze prowadzony. Na jego terenie prowadzono hodowlę owiec i kur; było też ogrodnictwo i pasieka.
Stanisław Pągowski był również współwłaścicielem młyna motorowego w Sroczynie (powiat gnieźnieński), do którego należał dom mieszkalny, budynki gospodarcze i 5,5 ha ziemi.
Od 1 lutego 1940 roku zarząd Łubowic przejęli Niemcy, a rodzinę Pagowskich wysiedlili. Najpierw, 6 marca - do Gniezna, do garbarni a po dwudniowym pobycie tam, wywieźli do Krosna. W maju tegoż roku, korzystając z zaproszenia państwa Popielów rodzina przeniosła się do ich majątku Czaple Wielkie koło Miechowa.
W październiku 1941 roku Stanisław Pągowski został administratorem dóbr Kazimierza Wielka (powiat pińczowski) należących do hr. Leona Łubieńskiego. Pracował tam od 1 października 1941 do 15 marca 1945 roku. Na podkreślenie zasługuje fakt, że w wieku 67 lat miał pierwszą w swym życiu posadę, gdyż przedtem gospodarował cały czas na swoim.
Z przyjętych obowiązków wywiązywał się znakomicie, o czym świadczy pismo Zygmunta Kwiatkowskiego – pełnomocnika hr. Łubieńskiego z dnia 15 marca 1945 roku, w którym dziękuje w imieniu właściciela za ofiarną i pożyteczną pracę dla całego majątku. W piśmie podkreśla, że w ciężkich chwilach, gdy okupant usiłował zniszczyć majątek, chcąc wywieźć cenny materiał hodowlany, nie zważając na konsekwencje, z całym poświęceniem bronił skutecznie całości majątku. Wspomina również, że jako doskonały rolnik uzyskał duże sukcesy, znacząco podnosząc średnie plony upraw oraz rozwijając hodowlę roślin i zwierząt. Przez cały okres okupacji mój Ojciec udzielał pomocy AK i opiekował się wysiedloną ludnością polską i Żydami oraz wysłał paczki do obozu w Woldenbergu i do Oświęcimia. Jestem w posiadaniu zaświadczenia zarządu gminnego z Kazimierzy Wielkiej, powiat pińczowski z dnia 8 marca 1945 roku, stwierdzającego: „Ob. Stanisław Pągowski, jego żona Józefa i córka Maria zamieszkiwali jako wysiedleni w Kazimierzy Wielkiej od 1 października 1941 roku do marca 1945 roku. W czasie swego pobytu byli znani jako szczerzy Polacy, bardzo czynni na polu społecznym, szczególnie w dziedzinie niesienia pomocy biednej i wysiedlonej ludności, przez co zyskali sobie w całej okolicy miano dobrych obywateli i zasłużyli sobie na wdzięczność ze strony miejscowego społeczeństwa”.
Oswobodzenie spod okupacji niemieckiej przeżyliśmy w Kazimierzy Wielkiej. Ofensywa sowiecka ruszyła na Kraków z przyczółka mostowego Baranów w dniu 12 stycznia 1945 roku. Na tym szlaku znajdowała się Kazimierza Wielka, w której na jedną noc zatrzymał się sztab. Zmuszeni byliśmy na jedną noc opuścić pałac, w którym urządzono szpital polowy.
W chwili wejścia wojsk radzieckich wyprowadzono Ojca do parku na rozstrzelanie. Obronił go idący wraz z wojskiem Żyd, któremu Ojciec ułatwił ucieczkę od wywiezienia. Po przejściu frontu rozpoczęła się parcelacja, podział wszelkich zasobów. Służba folwarczna do podwórza dopuściła tylko Ojca i mnie, wykluczając całą pozostałą administrację. Proszono mnie o pilnowanie przy omłotach i sprawiedliwe rozdzielenie ziarna dla wszystkich ludzi. Przydzielono nam krowę z dworskiej obory i chciano dać ziemię. Zrezygnowaliśmy ze wszystkiego i poprosiliśmy o odwiezienie nas końmi do Krakowa, co nastąpiło w marcu. Po dwutygodniowych staraniach udało się w nocy dostać na węglarkę i wyjechać przez Śląsk, Łódź i Inowrocław do Gniezna, w którym znaleźliśmy się 19 marca po czterech dobach uciążliwej jazdy. Ojciec udał się na Starostwo i tam dowiedział się o konfiskacie majątku (reforma rolna).
Niemcy nas wysiedlili, a Polacy nie wpuścili. Ojciec załamał się całkowicie, zachorował i w listopadzie 1945 roku umarł. Matka pozostała bez środków do życia, nie otrzymując żadnej pomocy, ponieważ Ojciec umarł już po reformie rolnej, a więc nie był właścicielem ziemskim. Po bracie Zygmuncie, właścicielu majątku Działyń nic Matce nie przyznano, bowiem nigdy nie była na jego utrzymaniu.
Ojciec umarł na Młynie w Sroczynie (który został zabrany na rzecz Skarbu Państwa na podstawie dekretu z dnia 6 września 1944 roku o przeprowadzeniu reformy rolnej) w dniu 27 listopada 1945 roku. Na pogrzeb Ojca przyszli masowo ludzie z naszego dawnego majątku, żegnając z płaczem zmarłego, całując go, leżącego w trumnie w rękę.
Dzieci Stanisława Pągowskiego i Józefy z Brzeskich:
Karol Pągowski urodzony 21 marca 1907 roku. Ukończył szkołę techniczną Wawelberga w Warszawie. Ożeniony z Janiną Wawrzynowicz, bezdzietny, właściciel Młyna Motorowego w Sroczynie. Zmarł 16 marca 1966 roku, pochowany w grobowcu rodzinnym w Pobiedziskach.
Lech Pągowski urodzony15 października 1913 roku. Uczestnik wojny obronnej w 1939 roku w randze podporucznika 69 Pułku Piechoty w Gnieźnie. W 1949 roku aresztowany pod zarzutem przynależenia do WIN –u i chęcią „obalenia ówczesnego ustroju”. Więziony sześć lat i osiem miesięcy w Szczecinie i Wronkach (pięć lat). Wypuszczony z kamieniołomów w Strzelcach Opolskich w październiku 1955 roku.. Ożeniony z Anną Kopczyńską, bezdzietny. Pod koniec życia stracił wzrok na skutek doznanych przejść (bicie po głowie). Zmarł 1 stycznia 2001 roku, pochowany w Środzie Wielkopolskiej.
Zygmunt Pągowski urodzony 18 lipca 1916 roku. Uczestnik wojny obronnej 1939 roku w randze podporucznika 15 pułku ułanów w Poznaniu, przydzielony do Ośrodka Zapasowego WCK w Kraśniku. Zgrupowanie toczyło walki w rejonie Tomaszowa Lubelskiego w czasie których został ciężko ranny. Przewieziony do Lwowa zmarł 28 września 1939 roku na Oddziale Chirurgicznym Szpitala Wojennego nr 604 we Lwowie. Właściciel majątku Działyń w powiecie gnieźnieńskim. Studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Poznańskiego, studia przerwał z powodu wybuchu II wojny Światowej. Nieżonaty, bezdzietny. Pochowany na cmentarzu we Lwowie.
Maria Pągowska urodzona 2 lipca 1918 roku – autorka tego opracowania. Świadectwo dojrzałości uzyskała w 1936 roku w Gimnazjum Żeńskim (Sacre Coeur) w Polskiej Wsi koło Pobiedzisk. Studiowała od roku 1936 z przerwą wojenną, uzyskując w 1951 roku tytuł magistra nauk ekonomiczno – handlowych. Szlak wojenny przeszła wraz z rodzicami, aż do Kazimierzy Wielkiej. W listopadzie 1943 roku wstąpiła do Armii Krajowej i po zaprzysiężeniu została przeszkolona w grupie sanitariuszek i przydzielona do sekcji sanitariuszek w 120 pp 106 Dywizji Piechoty AK Rejonowy Inspektorat AK „Maria”, obejmujący powiaty: Miechów, Pińczów i Olkusz. W czasie „Rzeczypospolitej Pińczowskiej ( lipiec/ sierpień 1944) była współorganizatorem szpitala polowego w Majątku Kazimierza Wielka, który był pod opieką dr Tomasza Graczykowskiego. W szpitalu tym zajmowała się rannymi przywożonymi z bitwy pod Skalbmierzem, których następnie wobec powrotu Niemców ewakuowała w bezpieczne miejsce. Brała udział w likwidacji szpitala po upadku „Rzeczypospolitej Pińczowskiej”. Od listopada 1945 roku pracowała w Delegaturze Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego, a następnie również w Poznaniu, do dnia 31 października 1995 roku jako główny księgowy kolejno w: Centrali Tekstylnej, Centrali Odzieżowej, Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Handlu Artykułami Użytku Kulturalnego, Stowarzyszeniu Księgowych, Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Hurtu Spożywczego, Przedsiębiorstwie Innowacyjno – Wdrożeniowym „Polingosko” i jako Kwestor Politechniki Poznańskiej. Od 1957 roku jest członkiem – założycielem Stowarzyszenia Księgowych, od 1964 roku dyplomowanym biegłym księgowym Ministerstwa Finansów.
Posiada liczne odznaczenia, między innymi: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,Krzyż Partyzancki, Krzyż Armii Krajowej, Odznaka Weterana Walki o Niepodległość,Medal 90 – lecia istnienia Stowarzyszenia Księgowych, Medal „80 lat myśli technicznej”.
5 lutego 2004 roku otrzymała nominację na porucznika.
Obecnie mieszka na Osiedlu w Zmysłowie- Mrowinie koło Rokietnicy.
Maria Pągowska, Stanisław Pągowski - delegat na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu "Przegląd Wielkopolski" 2008 nr 3.