Kupiec, działacz niepodległościowy, współorganizator działań powstańczych i członek władz samorządowych w Jarocinie, delegat na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu.

Urodził się 3 października 1858 r. w Jarocinie na Ługach, gdzie jego ojciec Piotr dzierżawił od Radolińskich, piec do wypalania smoły.

Po ukończeniu szkoły powszechnej w Jarocinie uczęszczał do Gimnazjum w Trzemesznie. Praktykę kupiecką odbył we Wrocławiu, Poznaniu, a na koniec w Warszawie u braci Stępkowskich. Po zdobyciu zawodu kupieckiego, otworzył przy wydatnej pomocy ojca, sklep kolonialny na jarocińskim rynku. Wkrótce otrzymał od żydowskiego właściciela i burmistrza Goldringa wypowiedzenie i musiał zlikwidować sklep.

Jego ojciec nabył od dozoru kościelnego działkę (naprzeciw plebani św. Marcina) i postanowił wybudować polski sklep, hotel i restaurację, jako przeciwwagę dla przedsiębiorstw niepolskich. Walka z pruską administracją uniemożliwiającą szybką realizację planów, zakończyła się pod koniec XIX w. pełnym zwycięstwem. Dlatego obiekt nazwany został „Wiktoria”.

Na początku XX w. Franciszek Basiński został wybrany do Rady Miejskiej w Jarocinie i jako jedyny Polak w radzie pełnił tę funkcje do odzyskania niepodległości.

W dużej sali „Wiktorii” odbywały się od końca XIX w. liczne zebrania przedwyborcze oraz posiedzenia polskich organizacji i towarzystw. Basiński był zdecydowanym przeciwnikiem germanizacji. Poparł aktywnie głośny strajk dzieci szkolnych w Jarocinie 13 sierpnia 1906 r.,w którym uczestniczyły jego dzieci. Spotkała ich administracyjna i finansowa kara. Działał w kilku polskich stowarzyszeniach i związkach, między innymi był członkiem Powiatowego Komitetu Wyborczego, Poznańskiego Towarzystwa Naukowej Pomocy, Towarzystwa Czytelni Ludowej. W tej pracy popierali go polscy działacze narodowi, między innymi: Tomasz Jachowski (1860-1934), dr Józef Niklewski (1835-1904), Marcin Śniatecki (zm. 1921r.), ks. Stanisław Niklewski (1836-1908) z Jarocina, Władysław Grabski (1869-1929) z Kurcewa, ks. Franciszek Podlewski (1855-1917) z Wilkowyi, dr Bogumił Hebanowski (1870-1953) z Brzóstkowa, Kazimierz Tomasz Barwicki (1871-1931).

Pod koniec I wojny światowej powstała w Jarocinie polska tajna organizacja „Jedność” skupiająca działaczy narodowych. W październiku 1918 r. wstąpił do niej również Franciszek Basiński. Konspiracyjne spotkania oraz magazyn broni znajdował się w Hotelu „Wiktoria”. W nocy z 8/9 listopada 1918 r. powstała Rada Żołnierska w jarocińskich koszarach a w następnym dniu - Rada Robotnicza z siedzibą w Hotelu „Wiktoria”. Od połowy listopada 1918r. oficjalnie obradowała tutaj Powiatowa Rada Ludowa, wcześniej jako tajny Powiatowy Komitet Obywatelski, którego sekretarzem był Franciszek Basiński. W listopadzie 1918r. objął funkcję burmistrza Jarocina z ramienia polskiej Rady Robotniczo – Żołnierskiej.

O listopadowych wydarzeniach w Jarocinie poinformował wielkopolski „Orędownik”(nr 267 z 20 listopada1918): „W niedzielę [17.XI. 1918 r.] o godz. 9,00 odbyło się pierwsze nabożeństwo dla oddziału polskiego garnizonu miejscowego. Członkowie Rady Żołnierzy siedzieli w prezbiterium na krzesłach czerwonym adamaszkiem wybitych. Po sumie odbył się wiec na Rynku w obecności tysięcy kobiet i mężczyzn. Zatoczono wóz na Rynek i z tej mównicy wygłosili przemówienia kolejno pp. Jachowski, Basiński, redaktor pisma naszego Ap. Basiński i ks. prob. Niedźwiedziński. Wszyscy mówcy podkreślali potrzebę zachowania spokoju i porządku. Wznoszono okrzyki na cześć Wolnej Polski Ludowej Zjednoczonej, Wilsona i Stanów Zjednoczonych.”

Franciszek Basiński został wybrany delegatem na Sejm Dzielnicowy, który obradował w Poznaniu 3-5 grudnia 1918 r. Po wybuchu powstania w Hotelu „Wiktoria” mieściła się główna siedziba polskich władz cywilnych i wojskowych. Po objęciu dowództwa nad oddziałami polskimi przez por. Zbigniewa Gorzeńskiego sztab dowodzenia został przeniesiony do gmachu Komendy Garnizonu w Jarocinie (dawniejszy Ośrodek Zdrowia) przy dzisiejszej ul. Gen. Hallera.

Najbardziej uroczystym dniem dla zgromadzonych na Rynku mieszkańców miasta i powiatu była środa 1 stycznia 1919 r., kiedy to przy asyście jarocińskiej kompanii wojska polskiego i dźwiękach hymnu narodowego, wciągnięto na Ratusz biało-czerwony sztandar, symbol wolności i niepodległości oraz zwycięstwa nad zaborcą. Poznańska „Prawda” (nr 11 z 15 stycznia 1919 r.) obszernie informowała o tych wydarzeniach: Jarocin przeżywał uroczystą chwilę przejścia pod rządy polskie w sam Nowy Rok. Na Rynku ustawiły się w południe liczne tłumy, a na dany znak z wieży kościoła wywieszono sztandary polskie. Na Rynku ustawił się oddział Sokołów i Skautów w liczbie 150, dalej straż pożarna a wreszcie oddział wojska polskiego w liczbie 350 chłopa, który co dopiero wrócił był z Ostrowa. Komendantowi dh Gorzeńskiemu–Ostroróg zdał raport druh Kirchner od oddziału wojska polskiego, druh Sebel prezes Sokoła i druh Olszewski ze straż pożarnej. Kiedy pojawiła się chorągiew polska na Ratuszu, prezentowano broń i odśpiewano „Boże coś Polskę”. Na mównicę zaimprowizowaną wstąpił p. Basiński i wskazał na ważność i na znaczenie obecnej chwili. Potem nastąpiła defilada wojska polskiego, Sokoła, Skautów i straży przed komendantem i członkami Rady Ludowej.”

Flagę polską na Ratuszu zawiesił 1 stycznia 1919r. Stefan Malinowski (zginął w czasie walk o Zbąszyn 9 stycznia 1919r.), adiutant por. Zbigniewa Gorzeńskiego.

Franciszek Basiński w niepodległym państwie w wyniku przeprowadzonych w marcu 1919r. wyborów samorządowych został radnym Rady Miejskiej w Jarocinie. Był członkiem Magistratu i często zastępował burmistrza.

W dniu 25 października 1919r. witał w imieniu władz miasta na jarocińskiej stacji kolejowej Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, który przejeżdżał przez Jarocin do Poznania na uroczystości rocznicowe.

Z inicjatywy Towarzystwa Powstańców w Jarocinie została wmurowana w 1925r. na gmachu Hotelu „Wiktorii” tablica upamiętniająca działalność Powiatowej Rady Ludowej, która z tego właśnie miejsca kierowała przygotowaniem oddziałów powstańczych, prowadziła działalność wyborczą i finansową.

Franciszek Basiński aktywnie działał w instytucjach gospodarczych. W latach 1911-1927 pełnił funkcję członka Rady Nadzorczej Kasy Oszczędnościowo-Pożyczkowej w Jarocinie. Należał do grona założycieli Banku Przemysłowo-Kupieckiego w Jarocinie, który został utworzony w 1913r. W latach 1929r. został wybrany prezesem Rady Nadzorczej Banku i sprawował tę funkcję do II wojny światowej.

W dziesięciolecie odzyskania niepodległości Franciszek Basiński został wyróżniony 3 maja 1929r. przez Radę Miejską godnością „Honorowego Obywatela Jarocina”.

Po wybuchu II wojny światowej został osadzony w obozie przejściowym w Cerekwicy k. Jaraczewa, następnie 8 grudnia 1939r. wywieziony do Generalnej Guberni.

Zmarł 24 września 1942 r. w Końskich, pochowany na miejscowym cmentarzu.

W 1887r. Franciszek Basiński ożenił się z Kazimierą Jagsch, córką jarocińskiego nauczyciela. Synami tego małżeństwa byli: Narcyz (dziennikarz, zm. 1937r. w Jarocinie), Łucjan (bankowiec w latach międzywojennych w Toruniu, zm. w 1950r.), Apoloniusz (zm. w 1977r. w Poznaniu), Euzebiusz (kupiec, zm. w 1977r. w Sulechowie), Arkadiusz ( ur. w 1894 r. w Jarocinie, poległ na froncie zachodnim we Francji w sierpniu 1918r.). Córkami: Jolanta (zm. w 1984r. w Jarocinie), Agrypina (ur. 1907 w Jarocinie, zm. w 1944r. w Nabródnie), Antonina (zm. w 1985r.), Jadwiga (ur. 1895r. w Jarocinie, od 1920r.zamężna Adamska).