Marian Pilot laureatem Nagrody Głównej Wielkopolskiego Towarzystwa Kulturalnego w Poznaniu za rok 2014
Marian Pilot urodził się 6 grudnia 1936 roku w Siedlikowie pod Ostrzeszowem. Jest wybitnym
powieściopisarzem i nowelistą, autorem słuchowisk, scenarzystą filmowym,
dziennikarzem i eseistą, leksykografem i działaczem ludowym. Po skończeniu
Szkoły Podstawowej w Siedlikowie kontynuował naukę w Liceum Ogólnokształcącym w
Ostrzeszowie, następnie studiował na Wydziale Dziennikarskim Uniwersytetu
Warszawskiego.
Jako pisarz debiutował w roku 1959 a w 1962 r. opublikował swoją pierwszą
książkę „Panny szczerbate”. Kolejno w następnych latach M.Pilot wydaje powieści
i zbiory opowiadań, w tym między innymi: „Sen” w 1965 r., „Opowieści
świętojańskie” w 1966 r., „Majdan” (1969), „Pantałyk” (1970), „Zakaz wałki”
(1974), „Karzeł Pierwszy, Król tutejszy…” 1976), „Jednorożec” (1978),
„Wykidajło” (1980), „Ciżba”(1980), „Matecznik” (1988), „Bitnik Gorgolewski”
(1989), „Na odchodnym” (2002), „Cierpki.Oboki.Nice” (2003), "Ssapy, szkudły,
świętojanki: słownik dawnej gwary Siedlikowa" (2011), "Osobnik" (2013). Powieść
„Sen” przynosi Marianowi Pilotowi nagrodę im. Stanisława Piętaka. Tom opowiadań
„Karzeł Pierwszy, król tutejszy…” - nagrodę Ludowej Spółdzielni Wydawniczej,
powieść „Jednorożec” - pierwszą nagrodę w konkursie literackim LSW i ZLP a
„Pióropusz” - nagrodą literacką „Nike”.
W swej twórczości Marian Pilot nieprzerwanie, pełnymi garściami, czerpie pomysły
z Ziemi Ostrzeszowskiej, np.: w powieści „Jednorożec” znajdujemy na str. 17 i 18
wierny opis stacji kolejowej w Ostrzeszowie, wieży ciśnień, cegielni, a
wcześniej - krajobrazu Przygodzic, Antonina, Niedźwiedzia, Myj…; w „Karle
Pierwszym, królu tutejszym…” gwarę wielkopolską i ostrzeszowską, opis wesela
oraz przyśpiewki weselne. Z kolei „Bitnik Gorgolewski” jest powieścią
autobiograficzną, a zbiór „Matecznik” hołdem złożonym Ziemi Ostrzeszowskiej, jej
kulturze i mieszkańcom. Podobnie w tomiku opowiadań „Cierpki.Oboki.Nice” z
łatwością znajdujemy wątki siedlikowskie, ostrzeszowskie, mikstackie i inne. Na
kartach innych powieści i opowiadań znajdujemy Pisarzowice, Marcinki, Ostrów i
inne miejscowości oraz wiele swojsko brzmiących nazwisk.
Jest członkiem Zarządu Klubu Warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Ziemi
Ostrzeszowskiej. W 2008 roku Marian Pilot został wyróżniony przez Towarzystwo
Przyjaciół Ziemi Ostrzeszowskiej Tytułem Honorowym „Przyjaciel Ziemi
Ostrzeszowskiej” w uznaniu niekwestionowanych zasług dla kultury polskiej, za
nieustającą pieśń o miejscu urodzenia, dzieciństwa i młodości, jego kulturze
materialnej i duchowej, wprowadzenie do literatury mowy, zwyczajów, obyczajów,
podań, legend i wierzeń regionu, za pragnienie nieustającego obcowania z Ziemią
Ostrzeszowską, szukania i czerpania z niej inspiracji i natchnienia oraz
niesłabnącą miłość do swej ojcowizny – „matecznika”. Z kolei w 2009 r. - Medalem
„Za zasługi dla Miasta i Gminy Ostrzeszów” przyznanym przez Radę Miejską.
Zob. również: Marian Pilot. Życie i twórczość.
http://culture.pl/pl/tworca/marian-pilot
Do Nagrody Głównej WTK za rok 2014 byli nominowani ponadto:
Jan Grabkowski, starosta poznański.
Starosta Poznański od 2002 roku, mecenas kultury w
powiecie poznańskim.
Dzięki wspieraniu inicjatyw kulturalnych o charakterze ponadlokalnym przyczynia
się do integracji środowiska twórczego z mieszkańcami regionu. Inicjowana przez
niego polityka kulturalna powiatu jest odpowiedzią na zmiany dokonujące się w
strukturze demograficznej mieszkańców. Tworzy warunki sprzyjające realizacji
inicjatyw kulturalnych mieszkańcy powiatu, którzy mogą realizować swoje plany w
swym otoczeniu, będąc zarówno odbiorcami kultury jak i współuczestniczyć w
tworzeniu życia kulturalnego. Do efektów tej działalności należą między innymi
projekty: Powiatowa 17, Otwarty Uniwersytet Powiatu Poznańskiego, Powiatowy
Przegląd Twórczości Artystycznej Osób Niepełnosprawnych „Zlot Talentów”, "5
zmysłów(…)” a także coroczne nagrody Powiatu Poznańskiego za osiągnięcia w
dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury.
Janina Małgorzata Halec, dyrektorka
Miejskiej Biblioteki
Publicznej im. Stanisława Grochowiaka w Lesznie.
Regionalistka, badaczka, popularyzatorka i animatorka wiedzy o regionie oraz
szeroko pojętym dziedzictwie kulturowym. Autorka książek i redaktorka prac
zbiorowych, między innymi: „Andrzej Krzycki, 1482-1537”(1982),”Stanisław
Poprawski – nauczyciel i muzyk”(1994), „Biblioteki Leszna: historia i
współczesność”, cz.1-2 (2007-2011), „Z pamięcią o nich. Sylwetki bibliotekarzy”
(2013), „Parnas Leszczyński” (2003), „Przewodnik po ulicach miasta
Leszna”(2006), „Spacer po Lesznie Grochowiaka”(2007), „Z Romanem Maciejewski w
Lesznie i okolicy” (2010), „Leszczyńskie cmentarze” (2010), „Ulicami Eugeniusza
Wachowiaka” (2012).
Od wielu lat aktywnie działa w Leszczyńskim Towarzystwie Kulturalnym oraz
Leszczyńskim Towarzystwie Muzycznym im. Romana Maciejewskiego. Należy do
współzałożycieli Leszczyńskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (2002). W latach
2003 - 2009 wiceprezes Wielkopolskiego Towarzystwa Kulturalnego w Poznaniu, w
latach 2010 - 2014 członek Rady Krajowej Ruchu Stowarzyszeń Regionalnych RP.
Feliks Linke, regionalista, Laski, gmina Trzcinica, pow.
kępiński.
Urodzony w roku 1932. Emerytowany nauczyciel matematyk, działacz oświatowy,
kulturalny i społeczny. Absolwent Liceum Pedagogicznego w Krotoszynie oraz
Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Katowicach. Pracował w Doruchowie, Słupi pod
Bralinem, Laskach w gminie Trzcinica a także w Kuratorium Oświaty w Kaliszu.
Współautor 14 publikacji matematycznych oraz współorganizator licznych konkursów
matematycznych. Wieloletni radny gminy. Aktywnie uczestniczył w działaniach na
rzecz budowy Domu Ludowego w Laskach oraz rozwoju wsi i Gminy Trzcinica.
Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie.
Działa od 1964 roku, od 1975 roku posiada status muzeum narodowego. Jest jedyną
tej rangi placówką w Polsce i jedną z nielicznych i największych w Europie.
Prowadzi szeroką działalność oświatową i edukacyjną. Realizuje między innymi
lekcje muzealne, warsztaty, pokazy i konferencje. Od ponad 10 lat organizuje
zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży szkolnej dotyczące tradycji i
obrzędowości wsi polskiej (święta wielkanocne i bożonarodzeniowe) oraz
jesiennych prac w gospodarstwie wiejskim. W zajęciach tych bierze udział ogółem
około 15 tysięcy uczestników. Ponadto organizuje około 10 imprez plenerowych w
roku, w ramach których promuje zanikające zawody wiejskie oraz twórców ludowych.
W imprezach tych uczestniczy około 40 tysięcy osób. Imprezy te są okazja do
promocji działalności Kół Gospodyń Wiejskich, między innymi ze Szreniawy,
Rosnówka i Trzebawia. Od 10 lat przy Muzeum działa Zespół Pieśni i Tańca
„Szreniawa” skupiający w swoich szeregach dzieci i młodzież z terenu gminy
Komorniki.
Muzeum Technik Ceramicznych w Kole
Działa od roku 1975 w twórczy sposób nawiązując do pomysłu Czesława
Freudenreicha z okresu II Rzeczypospolitej utworzenia placówki muzealnej w
założonej w 1842 w Kole Fabryki Fajansu i Majolikii. Prowadzi bogatą działalność
badawczą, wystawienniczą, wydawnicza, edukacyjną, konserwatorską oraz organizuje
konferencje naukowe i popularnonaukowe. Przyczynia się do zachowania, ochrony i
spopularyzowania wiedzy o dziedzictwie kulturowym i historycznym Ziemi Kolskiej.
Dzięki jego działalności wystawienniczej społeczeństwo mogło bezpośrednio
przekonać się o bogactwie historii „małej Ojczyzny" - obcować z zabytkami
kultury materialnej oraz podziwiać dzieła miejscowych artystów. Działalność
edukacyjna nastawiona jest na pogłębiame więzi emocjonalnej z regionem, jak
również wzbudzanie zainteresowania historią i kulturą oraz uwrażliwianie młodego
pokolenia na wartości, jakie niesie ze sobą sztuka i szeroko rozumiana kultura.
Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. Pantaleona Szumana w
Pile
Obejmuje Bibliotekę Główną i 8 filii bibliotecznych, wypożyczalnie i czytelnie.
Posiada ponad 300 tys. woluminów książek i czasopism, audiobooki, elektroniczne
bazy danych. Także Pilskie Centrum Informacji Naukowej i Regionalnej. Wdraża
liczne nowatorskie rozwiązania, autorskie pomysły, niestandardowe podejście do
upowszechniania czytelnictwa w szerszym kontekscie kultury współczesnej i nowych
mediów. Zespół jej pracowników konsekwentnie sprzeciwia się
konsumpcjonistycznemu stylowi życia, z powodzeniem promuje modę na czytanie,
odnotowuje stały wzrost liczby czytelników i wypożyczeń.
Średzki Ośrodek Kultury w Środzie Wielkopolskiej
Najprężniej działająca instytucja kulturalna w Środzie Wlkp. W jego obrębie
działa między innymi kino, którego remont oraz cyfryzacja przeprowadzona w roku
2011 znakomicie polepszyła możliwości uczestnictwa w kulturze. W roku 2012
zmodernizowano siedzibę główną: wyremontowano wszystkie sale dydaktyczne, salę
widowiskową, pomieszczenia administracyjne, zaplecze sanitarne, szatnię oraz
przestrzenne korytarze a w kolejnym roku dmodelarnię i salę do nauki tańca
przeniesiono do wyremontowanego dworca PKP. Ośrodek prowadzi niezwykle ciekawe,
różnorodne, kierowane do różnych grup wiekowych zajęcia i sekcje. Współpracuje z
organizacjami i stowarzyszeniami z całego powiatu, udostępnia sale, sprzęt
nagłaśniający i audiowizualny, pomocą służą także jego pracownicy.Podlega mu14
świetlic wiejskich.
Tadeusz Jan Zięba, regionalista,
Chodów, pow. kolski.
Urodzony w roku 1948, emeryt rolny. Od ponad 30 lat zabiega o zachowanie
historii, dziedzictwa kulturowego i tradycji regionu. Fotografuje i opisuje
zabytki, miejsca pamięci narodowej, ludzi zasłużonych a takżę artystów i twórców
ludowych. Jest autorem ponad stu artykułów w prasie lokalnej, regionalnej i
ogólnopolskiej. Przywrócił pamięci współczesnego pokolenia postać Stanisława
Jasiukowicza, przedwojennego właściciela majątku Chodów, wicepremiera w
Podziemnym Rządzie Polskim, sądzonego i skazanego wraz z całym kierownictwem
Polski Podziemnej w słynnym moskiewskim „Procesie Szesnastu”. Podobnie -
wielkopolskiego pioniera pszczelarstwa księdza Antoniego Margońskiego, generała
w służbie Napoleona, urodzonego w Mniewie pow. Koło Pawła Jerzmanowskiego,
przedsiębiorcę z przełomu XIX i XX wieku, „polskiego Nobla” urodzonego w
Domanikowie pow. Koło, powstańców styczniowych z Niwek Adama i Andrzeja
Boguszów, działaczy ruchu oporu z czasów II wojny światowej – rodzinę
Kurkiewiczów z Kocewii pow. Koło i innych. W 2010 roku zainicjował powołanie
Stowarzyszenia na rzecz Rozwoju Ziemi Chodowskiej, którego jest prezesem.
Specjalne wyróżnienia WTK "Za zasługi dla kultury Wielkopolski"
Muzeum Narodowe Rolnictwa w Szreniawie - w 50-rocznicę
powołania (opis zob. wyżej).
Towarzystwo Miłośników Ziemi Wronieckiej - w 40-lecie
działalności.
Doprowadziło do powstania Muzeum Ziemi Wronieckiej, gromadząc setki eksponatów i
poświęcając tysiące godzin na ich opisanie oraz wyremontowanie spichlerza z XIX
w., który stał się jego siedzibą. Co roku organizuje kilkanaście wydarzeń
kulturalnych, w tym Biesiady Narodowe z okazji Święta Konstytucji 3 maja oraz
Święta Niepodległości 11 listopada, obchody Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych,
gry miejskie dla dzieci i młodzieży, Festyn z Moim Zwierzakiem, Rowerowe Wyścigi
Górskie, imprezę „Powitanie wiosny”, Jarmark Katarzyński. Inicjuje i prowadzi
prace w czynie społecznym, w tym odnowienie cmentarza ewangelickiego w
Wartosławiu, oznakowanie „Drogi św. Jakuba” w powiecie szamotulskim, realizuje
pomniki, tablice pamiątkowe i informacyjne na terenie gminy Wronki, w tym pomnik
papieża św. Jana Pawła II, Włodzimierza Krzeszkiewicza, Marcina Łuczaka i
innych. Wydało pierwszą monografię Wronek oraz liczne inne publikacje. Zapisuje
na bieżąco historię Wronek.
Prezentacja i wręczenie wyróżnień 6 grudnia 2014 roku
podczas Sejmiku Wielkopolskich Regionalistów w Sali Concordia Design w Poznaniu
ul. Zwierzyniecka 3.
Dotychczasowi laureaci Nagrody
Głównej WTK