Przegląd Wielkopolski nr 99 (1/2013)

Od redakcji

W 2012 roku minęło 25 lat od powołania kwartalnika Przegląd Wielkopolski. Rocznica ta stała się pretekstem do zorganizowania przez Wielkopolskie Towarzystwo Kulturalne w Poznaniu oraz Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza konferencji naukowej Wielkopolska lokalna. Rola czasopism w kreowaniu współczesnej kultury regionalnej, która odbyła się 7 grudnia 2012 roku w Poznaniu. Ideą konferencji było ukazanie Wielkopolski z perspektywy czasopiśmiennictwa regionalnego, na łamach którego prezentują swój dorobek kulturalny społeczności lokalne. Organizatorzy konferencji postawili tezę o znaczącej roli tych społeczności w budowaniu regionalizmu wielkopolskiego, niejako od podstaw i poprzez różnorodność dokonań oraz osiągnięć kulturalnych.

Konferencja zgromadziła licznych regionalistów i samorządowców, członków lokalnych i regionalnych stowarzyszeń kulturalnych, dziennikarzy pracujących dla lokalnych mediów, nauczycieli i animatorów kultury regionalnej oraz naukowców, podejmujących w swych badaniach problematykę regionalną. Umożliwiła po raz pierwszy na taką skalę debatę dotyczącą zarówno problematyki czasopiśmiennictwa regionalnego po II wojnie światowej, jak i współczesnych tendencji w rozwoju mediów regionalnych na szerszym tle przemian w życiu społecznym i kulturalnym w Polsce przełomu XX i XXI wieku.

Zamierzeniem redakcji jest publikacja możliwie wszystkich opracowań zaprezentowanych podczas konferencji a także tekstów, do powstania których stała się ona inspiracją. Z tą myślą otwieramy rubrykę Jubileusz 25-lecia „Przeglądu Wielkopolskiego”, zamieszczając w niej teksty referatów: profesor Bogumiły Kosmanowej Początki i rozwój prasy regionalnej w Wielkopolsce (do 1989 r.) oraz profesora Ryszarda Kowalczyka Rynek czasopism regionalistycznych w Wielkopolsce po 1989 roku. Rubrykę tę będziemy kontynuować w kolejnych numerach.

Na pierwszej i czwartej stronie okładki tego numeru wnikliwy czytelnik doliczy się siedemdziesięciu miniatur – podobizn okładek wszystkich numerów naszego kwartalnika, które ukazały się poczynając od roku 1987. Liczba okładek odpowiada liczbie wydanych zeszytów (woluminów), lecz nie – numerów. Było ich dziewięćdziesiąt osiem, gdyż w wielu przypadkach ukazywały się numery łączone: dwadzieścia pięć razy były to numery podwójne a raz zdarzył się nawet numer poczwórny, łączący dwa numery z roku 1992 i dwa – z roku 1993(!).

Zapraszamy osoby zainteresowane prześledzeniem częstotliwości, z jaką ukazywał się Przegląd Wielkopolski, na stronę internetową http://www.wtk.ngo24.pl/pw/okladki.aspx. Wszystkie okładki tytułowe można też przeglądać, także w formie slajdów, na stronie http://sdrv.ms/1aIuUPY. Do ich autorów należą: Włodzimierz Dudkowiak (dwadzieścia sześć pierwszych), Wojciech Deresiński, J. M. Stefko oraz Jarosław Chwalisz (od roku 2006).

Uwadze naszych czytelników polecamy ponadto lekturę kilku interesujących artykułów problemowych a także relacji z istotnych dla regionalnego ruchu społeczno-kulturalnego wydarzeń. Joanna Rososzko przybliża pszczewskie legendy, Kazimierz Taczanowski – zupełnie nieznane ewangelickie drzwi gnieźnieńskie a Tomasz Tomkowiak – zapomniane fakty z 21 stycznia 1945 r. w Gnieźnie. Do przypadających w roku 2013 rocznic: 150-lecia powstania styczniowego oraz 200. rocznicy urodzin Hipolita Cegielskiego nawiązują teksty: Marcelego Kosmana, Roksany Król, Dariusza Racinowskiego. Marta Kalisz-Zielińska ukazuje regionalizm w działalności edukacyjnej Muzeum Archeologicznego w Poznaniu, Wiesława Grobelna wskazuje na tradycyjne styczniowe spotkanie pokoleń potomków powstańców wielkopolskich w Śremie jako formę edukacji regionalnej i patriotycznej a Stefan Wojnecki recenzuje najnowszą książkę o amatorskim ruchu fotografii artystycznej.

Czasopismo zatytułowane Przegląd Wielkopolski pojawiło się w historii naszego regionu trzykrotnie. O miesięczniku pod takim tytułem, ukazującym się w Poznaniu w latach 1939-1947, stanowiącym inspirację oraz wzór dla obecnego kwartalnika, pisał w numerze pierwszym z roku 1987 Ryszard Marciniak. On również (w numerze 3-4 z roku 1994) przypominał Przegląd Wielkopolski z lat 1867–1869. W porównaniu z jego poprzednikami nasze czasopismo jest wyjątkowo długowieczne. W swoje drugie ćwierćwiecze weszło świadome bogatej tradycji i wzmocnione odnowieniem redakcji. Niech będzie to rękojmią twórczej kontynuacji jego misji, jaką jest służba regionalizmowi wielkopolskiemu.

 Stanisław Słopień